مردان و زنان از لحاظ اغلب عوامل خطرساز براي بيماري قلبي- شامل کلسترول بالا، کمي فعاليت بدني، فشار خون بالا سيگار کشيدن- با هم فرقي ندارند- اما برخي از تفاوتهاي جنسيتي از لحاظ بروز،علائم و پيامد بيماري قلبي ميان آنها وجود دارد.
زنان در مقايسه در مردان، با احتمال بيشتري ممکن است از بيماري قلبي بميرند؛ زنان با احتمال دو برابر بيشتر در طول شش سال پس از حمله قلبي اول ممکن است دچار حمله قلبي دوم شوند؛ و آنها به اندازه مردان پس از جراحي بايپس يا آنژيوپلاستي بهبود پيدا نميکنند. اما در مقابل زنان نسبت به مردان 10 سال ديرتر دچار بيماري قلبي ميشوند.
چگونه ميتوان اين تفاوتها را توضيح داد؟
شروع ديررس بيماري قلبي در زنان احتمالا ناشي از اثرات محافظتي استروژنها (هورمونهاي جنسي زنانه) توليدشده در تخمدانها است که تا زمان يائسگي ادامه دارد. اما از آنجايي که زنان بعدها دچار بيماري قلبي ميشوند، با احتمال بيشتري ممکن است بيماريهاي همراه مانند ديابت، باعث ايجاد اختلال در درمان و بهبودي زنان از بيماري قلبي شود. زنان همچنين داراي قلب و عروق کورونر (عروق تغذيهکننده قلب) کوچکتري هستند، که به نوبه خود ممکن است انجام جراحي قلب را مشکلتر کند. و کارآيي برخي از تکنيکهاي استاندارد تشخيصي مانند آنژيوگرافي عروق کورونر را نيز کمتر کند.
آنژيوگرافي براي يافتن پلاکهاي مملو از کلسترول که به درون رگهاي خوني برجسته ميشوند، و باعث انسداد اين شريانها ميشوند، شيوه خوبي است.پلاکهاي شرياني معمولا در مردان اين گونه تشکيل ميشوند. اما در زنان پلاکهاي چربي ممکن است به صورتي يکنواخت در طول ديوارههاي شريانها تشکيل شوند، و به داخل رگ برجستگي نداشته باشند، در نتيجه در آنژيوگرافي معمولا تشخيص داده نشوند.
حملات قلبي در مردان معمولا ناشي از پارگي پلاکهاي شرياني است که باعث ميشود در محل پلاک لختهاي تشکيل شود و جريان خون در شريان متوقف شود. زنان با احتمال بيشتري نسبت به مردان ممکن است دچار بيماري عروق کوچک (ميکروواسکولر) باشند به اين معنا شاخههاي ريز و ميکروسکوپي شريانهاي کورونر (شريانهاي تغذيه کننده قلب) تنگ و باريک شوند.
اين رگهاي ميکروسکوپي که آنقدر کوچک هستند که با آنژيوگرافي ديده نميشوند،عضله قلب را تغذيه ميکنند و آن را سالم نگه ميدارند. حتي هنگامي شريانهاي اصلي کورونر باز هستند، بيماري رگهاي ميکروسکوپي ممکن است رسيدن اکسيژن به قلب را محدود کنند و باعث درد قلبي و ساير علائم شوند.
هنوز چيزهايي زيادي باقي مانده است که بايد در مورد تفاوت قلبهاي زنان و قلبهاي مردان، چگونگي پيرشدن اين اندام، و چگونگي پاسخ آن به رژيم غذايي، ورزش، استرس و ساير تاثيرات مشخص شود.
پژوهشهاي مداومي در اين موارد درحال انجام است، بنابراين خودتان را به روز نگهداريد.
فعلا اين نکته را در مورد خطرات بيماري قلبي در زنان و بهترين شيوه کنترل آنها در نظر داشته باشيد:
1- کلسترول نامطلوب:
اثر کلسترول بالا در بيماري قلبي در زنان و مردان اندکي متفاوت است. ميزان پايين کلسترول "خوب" HDL (زير 50 ميليگرم در دسيليتر) نسبت به ميزان بالاي کلسترول "بد" LDL براي زنان خطرناکتر است، در حاليکه در مردان ميزان بالاي کلسترول بد مهمترين عامل خطر ساز مربوط به چربي خون در دچار شدن به بيماري قلبي است.
ميزان چربي تريگليسريد (بالاي 150 ميليگرم در دسيليتر) نيز براي قلب زنان خطرساز است،به خصوص در زناني که دور کمر آنها 89 سانتيمتر يا بيشتر است.
ميزان کل کلسترول اهميت کمتري نسبت به شاخصي دارد که از تقسيم کردن کلسترول کل بر کلسترول HDL به دست ميآيد. نسبت مطلوب در زنان 3.2 است. خطر بيماري قلبي در زنان به ميزان کلسترول غير HDL آنها ( کلسترول کل منهاي HDL) هم بستگي دارد، اين عدد بايد کمتر از 130 ميليگرم در دسيليتر باشد.
چه کار بايد کرد:
هر پنج سال يک بار چربي خون ناشتايتان را اندازه بگيريد. اگر ميزان کلسترولتان بالا باشد، اول بايد تغييرات سبک زندگي- ورزش، سيگار نکشيدن، کنترل وزن، و رژيم غذايي مغذي که حاوي مقدار زيادي سبزي، ميوه و غلات سبوسدار باشد- را مورد توجه قرار دهيد.
پزشک شما ممکن است ميزان خطري که با آن مواجه هستيد، دارو هم برايتان تجويز کند.
نظرات شما عزیزان:
arvin
ساعت17:26---29 بهمن 1389
مرسی خانوم دکتر خیلی خوب هستش از پزشکی هم نوشتی.
|